تحلیل روند تغییرات کیفیت آب زیرزمینی (مطالعه ی موردی: دشت تبریز)

مطالعه روند تغییرات کیفی آب زیرزمینی در هر منطقه بویژه مناطق خشک و نیمه خشک از اهمیت بسزائی برخوردار است. در این مطالعه تلاش می شود روند تغییرات پارامترهای کیفی آب زیرزمینی در دشت تبریز بررسی گردد. برای این کار از روش ناپارامتری مان-کندال استفاده شده است. شیب خط روند در طول دوره آماری قابل دسترس برای پارامترهای کیفی با روش تخمین گر سن بررسی می گردد. پارامترهای مورد مطالعه شامل کل کاتیون ها،کل آنیون ها،ec، ph،tds، نیترات، کلسیم، منیزیم و سایر پارامترها است که قبلا توسط سازمان آب منطقه ای استان آذربایجان شرقی اندازه گیری شده است. تحلیل روند هم در زمان و هم در مکان برای دشت مورد مطالعه بررسی می شود. در بررسی روند تغییرات تراز آب زیرزمینی از اطلاعات 14 حلقه چاه پیزومتری طی دوره آماری 1393-1370 استفاده شد و برای بررسی روند کیفیت آب زیرزمینی دشت از اطلاعات 24 ایستگاه در دوره آماری 1393-1375 استفاده شد که داده های 13 متغیر کیفی مورد ارزیابی قرار گرفتند. روش مورد استفاده در این مطالعه آزمون ناپارامتری مان-کندال نوع اول می باشد که پس از حذف اثر ضریب خودهمبستگی بررسی انجام گرفت. سطوح معنی داری 1، 5 و 10 درصد در آزمون روند مورد استفاده قرار گرفتند. آزمون همگنی روند نیز برای متغیرهای تراز آب زیرزمینی دشت به روش وان بل و هوقس صورت گرفت. آزمون معنی داری روند کیفیت آب زیرزمینی نیز به روش دوگلاس و همکاران انجام گرفت. نتایج حاکی از این بود که تراز آب زیرزمینی دشت تبریز در اکثر چاه های مورد بررسی روند نزولی معنی داری داشت. روند تغییرات تراز آب زیرزمینی در همه چاه ها نزولی و در سطح 1% معنی دار بود. کمترین خط روند تراز آب زیرزمینی در ایستگاه سعیدآباد در ماه مرداد برابر 45/1- بود. نتایج حاصل از بررسی متغیرهای کیفی نیز بیان گر این بود که در برخی از ایستگاه ها تعدادی از متغیرهای کیفی روند افزایشی دارند. به عنوان مثال ایستگاه های باغ معروف، ساتلو، ایلخچی، دیزج لیلی خانی، جانقور و اسکو به ترتیب 9، 5، 1، 11، 5 و 2 متغیر کیفی آن ها روند مثبت داشته اند.